Vrouwen kunnen de wereld veranderen. En dat doen ze, o ja. Ze zetten zich in voor een betere samenleving en volgen ongegeneerd hun hart. Elke maand zetten wij een inspirerende vrouw in de kijker.

Evelyne Van Hecke groeide op in armoede, in een sociale wijk in Eeklo. In dans vond ze haar houvast en haar redding. Op haar 13de gaf ze dansles aan jongeren in haar buurt en ook nu nog wil ze mensen met elkaar verbinden door dans: arme met rijke mensen, mensen met en zonder migratieachtergrond. Voor die passie zou ze alles opgeven, als ze dat nog niet gedaan had.

Dans als lijm

“Dans betekent heel veel voor mij. Het is een soort lijm die dingen kan fiksen die kapot zijn. Dans kan mensen helen, zoals het mij heeft gered als kind. Maar het kan ook de barsten in de samenleving lijmen.”

Hoe heeft dans jou gered als kind?

“Als je arm bent, heb je het gevoel dat er iets mis is met jou. Mensen kijken op je neer. Als ik vroeger vertelde dat ik in een sociale wijk in Eeklo woonde, voelde ik de afkeuring bij mijn klasgenootjes. Maar gelukkig had ik een medicijn: dans. Al van kinds af aan danste ik en dat zorgde ervoor dat ik een toekomst had, iets om voor te leven. Had ik dat niet gehad, dan was ik waarschijnlijk veel slechter af geweest als nu. Ik heb het echt moeilijk gehad in mijn identiteitsvorming en als tiener was ik een echte rebel. Maar ik dreef het niet al te ver, omdat ik iets wilde bereiken in mijn leven.”

Wat wilde je uit het leven halen?

“Ik wilde impact hebben op kwetsbare kinderen. Op een bepaald moment dacht ik dat dans daar niet het juiste middel toe was. Daarom stopte ik met mijn dansopleiding en ging ik lager onderwijs studeren. Helaas voelde ik ook in het onderwijs diezelfde onmacht; het lukte niet om een verschil te maken. Dus ging ik danstherapie studeren om in de psychiatrie te gaan werken. Maar dan kom je op een punt in het leven van jongeren waarop het al te laat is. Dus ging ik terug naar mijn droom om choreografe te worden. Ik voel dat ik daar wel een verschil kan maken.”

Wat kan dans doen met mensen?

“Als ik op mijn 13de dansles gaf aan kinderen uit de buurt, leidde dat tot minder onderlinge spanningen en ruzies. En het gaf de kinderen iets om trots op te zijn. De kinderen waar ik vandaag mee werk, voelen dat ik hen begrijp en naar hen luister. Vooral de kwajongens voel ik goed aan, omdat ik er als tiener zelf een was.”

“Ik begrijp hoe het zit in hun thuissituatie en hoe moeilijk het kan zijn om discriminatie te ervaren. Ik weet ook hoe belangrijk het is om voorbeelden van succes te hebben waaraan je je kan optrekken. Daarom betrekken we bij onze voorstellingen steeds mensen die inspirerend zijn voor de kinderen. Een advocate van Congolese afkomst bijvoorbeeld, of een Marokkaanse regisseur.”

Onzichtbare armoede

Waarom vind je het zo belangrijk om iets te betekenen voor kinderen en jongeren?

“Kinderen zijn de meest stemloze burgers van onze samenleving. Alles wordt voor hen beslist. Dat is oké zolang ouders en leerkrachten hun verantwoordelijkheid nemen. Maar als je, zoals ik, in een armoedige en gewelddadige situatie opgroeit, dan moet je als kind teveel dragen en dan loopt het vaak mis. Ik wil die kinderen een forum geven. Zodat zij niet alleen het kutkind zijn dat bakstenen door de ramen gooit, maar een heel ander kind, een menselijk kind, dat uitlegt waarom hij dat doet. Alleen zo kunnen we beginnen werken aan een betere situatie.”

Ik wil kinderen een forum geven, zodat zij niet alleen het kutkind zijn dat bakstenen door de ramen gooit.

“Mensen begrijpen niet goed wat armoede is, ‘want in België krijgt iedereen toch een uitkering?’ Ja, wij hadden eten, kleren en een auto, maar armoede zit ook in andere dingen. Zo waren er in onze wijk ouders die hun kind met leesproblemen niet konden helpen met hun huiswerk, omdat ze zelf laaggeschoold waren en amper konden lezen en schrijven. Ook waren er meisjes die zwanger werden voor hun 16de. Als je geen toekomstperspectief hebt en je voornaamste betekenis in het leven moeder worden is, waarom zou je daar dan mee wachten? Dat zijn armoedeproblematieken die veel onzichtbaarder zijn en waar wij als samenleving weinig omkadering bieden. Hebben wij op school ooit gesproken over wanneer het een goed idee is om moeder te worden?”

Moving Ground

Wat wil je bereiken met Moving Ground, het danscollectief dat je oprichtte?

“Ik merk dat migranten een gelijkaardige ervaring hebben als mensen die in armoede leven. Toen ik met mijn voormalige vriend over onze jeugd praatte, herkenden wij veel in elkaars verhalen. Ook migranten voelen zich dus vaak buitengesloten en onbegrepen. Met Moving Ground wil ik al die verschillende mensen elkaar doen zien als mensen en niet als anderen. Wij zijn geen abnormale mensen, integendeel, wij reageren vrij normaal op onze situatie.”

Hoe pak je dat concreet aan?

“Ik breng mensen van verschillende afkomst samen met dans(theater). Vaak is die ontmoeting op zich al genoeg. Kinderen en jongeren laat ik bij de voorbereiding van een voorstelling eerst praten over maatschappelijke thema’s. Vorige zomer ging het bijvoorbeeld over kattenkwaad. Hoewel elk kind wel eens kattenkwaad uithaalt, worden kinderen met een andere huidskleur die dat doen, anders bekeken in onze samenleving. Iedereen weet ook hoe het voelt om slachtoffer te worden van dat kattenkwaad. Als de wij-zij-blik vervalt, doen ze elkaar dat minder graag aan.”

Waar haal je de nodige middelen vandaan?

“3 jaar geleden diende ik een subsidiedossier in bij de stad Antwerpen om Moving Ground op te richten. Helaas werd dat afgekeurd. Maar ik ben blijven doorzetten. Met crowdfunding heb ik het nodige geld opgehaald zodat we toch al konden starten. Intussen is er extra support gekomen, kwam ik de juiste mensen tegen, hebben we in Borgerhout en Deurne iets kunnen opstarten … En plots wonnen we in november 2018 de cultuurprijs diversiteit (de ‘Kine Baba’) van Borgerhout.”

“Moving ground doe ik nu grotendeels vrijwillig. Ik hoop dat dat ooit verandert en dat we structureel gesubsidieerd geraken en personeel kunnen aanwerven. Tot dat gebeurt, blijf ik deeltijds betaald werken, ook al is de combinatie vaak moordend. Maar het zal nu eenmaal niet in onze schoot geworpen worden, we zullen onszelf moeten bewijzen en moeten doorbijten.”

Zijn er vaak moeilijke momenten?

“Je wilt niet weten wat ik allemaal al heb opgegeven om dit maatschappelijk project te realiseren. I already died for my art. De relatie met mijn zus is er een tijdlang door bezoedeld, vele relaties zijn gesneuveld, ik heb honger geleden, mijn huis bijna verloren … Soms denk ik: ‘waar ben ik mee bezig?’ Maar nu zit er een cultuurprijs op mijn schouder die me influistert: ‘Komaan Evelyne, je hebt al een prijs gewonnen, doe verder!’”

Waarvoor mogen ze je om 5 uur ’s ochtends uit je bed halen?

“Goh, ik denk eigenlijk voor niks (lacht). Als iemand echt in nood zit, mag die mij wakker maken, maar ik weet niet of die mij wakker zal krijgen.”

Achter elke sterke vrouw …

“… staan veel boeken! Sterke vrouwen zijn vaak belezen vrouwen.”

Wie is voor jou inspirerend?

“Het is wellicht cliché, maar ik vind iedereen inspirerend als je tot de essentiële vragen komt. Op de trein stel ik mensen vaak vragen die niemand stelt zoals wat hun eerste herinnering is. Dat zegt zoveel over mensen. Ik begin ook regelmatig een praatje met daklozen. Mensen die hun kwetsbaarheid tonen vind ik inspirerend, want iedereen toont zich altijd sterk. Maar net het fragiele in mensen is zo mooi.”

Bekijk ook onze mini-reportage van Evelyne.